مشخصات کالیفون گام رزین
شکل ظاهری: کریستال زرد رنگ تا رنگ تیره
حلالیت: حلال در الکل – اتر- کلروفرم
نام انگلیسی : Colophony- Gum Rosin
نام رایج: کالیفون – گام رزین- کالیفن
Cas Number :8050-09-7
مشخصات کالیفون گام رزین
شکل ظاهری: کریستال زرد رنگ تا رنگ تیره
حلالیت: حلال در الکل – اتر- کلروفرم
نام انگلیسی : Colophony- Gum Rosin
نام رایج: کالیفون – گام رزین- کالیفن
Cas Number :8050-09-7
فروش کالیفون گام رزین به صورت کریستالی زرد رنگ است که در صنایع مختلف به خصوص صنعت رنگ و پوشش دهی مورد استفاد قرار می گیرد. شما عزیزان می توانید برای استعلام قیمت و خریدکالیفون گام رزین با کارشناسان مجموعه اَوِسینا شیمی تماس بگیرید.
گام رُزین (Gum Rosin) که با نام کالیفون، کالوفون یا گام رَزین نیز شناخته میشود، نوعی رزین گیاهی است که از دوران مصر و یونان باستان تا کنون، به اشکال گوناگون مورد استفادهی بشر قرار گرفته است. این صمغ گیاهی عمدتاً از شیرهی درختان سوزنی مانند کاج، صنوبر، ارس و سرو گرفته میشود.
کالیفون گام رزین کاربردهای متنوعی در صنایع گوناگون دارد. کالیفون خود دارای مشتقات کاربردیِ بسیاری است که از آن جمله میتوان به رزین استر اشاره نمود. کالیفون گام رزین مادهای نیمه شفاف است و رنگ آن معمولاً در طیف زرد تا مشکی جای میگیرد.
حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد از این ماده را اسیدهای رزینی تشکیل میدهند؛ تا کنون ۱۳ نوع اسید رزینی مختلف شناخته شده است که همگی ذیل دو نوع اصلی اسید آبئتیک و اسید پیماریک طبقهبندی میشود. ۱۰ تا ۱۵ از کالیفون نیز شامل اسیدهای چرب و مواد خنثی است. در این مطلب قصد داریم نگاهی به ویژگیها و کاربردهای کالیفون گام رزین داشته باشیم.
کالیفون یا گام رزین (Gum Rosin) ظاهری براق و نیمه شفاف دارد. این ماده در دمای اتاق به شکل جامد دیده میشود و بسیار شکننده است. فروش کالیفون گام رزین از زرد کمرنگ تا قهوهای تیره و متمایل به سیاه متغیر است. البته رنگ و شکنندگی کالیفون گام رزین ممکن است در شرایط محیطی مختلف، تفاوتهایی داشته باشد. به طور کلی نمیتوان نقطهی ذوب معینی برای کلیفون گام رزین تعیین کرد؛ چرا که ساختار آن بسته به شرایط محیطی، تغییر میکند که منجر به تغییر خواص فیزیکی و شیمیایی آن نیز میشود.
اما در مجموع میتوان گفت که نقطهی ذوب این ماده ۸۰ تا ۱۲۵ درجهی سانتیگراد یا ۱۷۶ تا ۲۵۷ درجهی فارنهایت است. رزینها به راحتی در الکل، بَنزن، اِتِر، استون و استیک اسید حل میشوند. همچنین علیرغم حلالیت کم کالیفون گام رزین در آب، این ماده واکنشپذیری بالایی در مجاورت آب نشان میدهد.
این صمغ گیاهی دارای بوی ملایمی شبیه به بوی درخت کاج دارد. کالیفون در دمای اتاق به شکل بلورهای نامنظم است. هنگامی که حرارت داده شود، نرم شده و با اعمال حرارت بیشتر ذوب خواهد شد و چنانچه به حرارت دهی ادامه دهیم، مشتعل شده و در هنگام صوختن دود قهوهای مایل زردی از آن متصاعد میشود.
جرم مولی کالیفون: ۳۰۲.۴۵۱
چگالی: ۱.۰۷ گرم بر سانتیمتر مکعب
نقطهی ذوب: ۷۰ تا ۷۲ درجهی سانتیگراد
نقطهی جوش: ۴۳۹.۵ درجهی سانتیگراد (در فشار ۷۶۰ میلیمتر جیوه)
نقطهی اشتعال: ۱۸۰ درجهی سانتیگراد
حلالیت پذیری: غیر حلال در آب و حلال در الکل، بنزن، اتر
شکل ظاهری: جامد پودری
رنگ در دمای اتاق: زرد تیره
دمای نگهداری: ۲۵ درجهی سانتیگراد (دمای اتاق)
میزان سمی بودن: به شدت سمی و استفاده از آن تنها با دستکش توصیه شده است.
گام رزین بقایای تقطیر شدهی رزینهای طبیعی میباشد که از برخی گونههای خاص درختان سوزنی، به خصوص درخت کاج (عمدتاً کاج اسکاتلندی) گرفته میشود. برای تهیهی صمغ مورد نیاز، پوستهی بیرونی درخت را لایه لایه برش میدهند و رزین (صمغ یا شیرهای) که از تراوش میشود را جمع آوری میکنند.
پس از استخراج شیره، با انجام عملیات تقطیر روغن تربانتین (turpentine) از کالیفون جدا شده و آنچه باقی میمانند کالیفون گام رزین با خلوص بالاست. گام رزین در حالت طبیعی خود شامل ۷۰ درصد از اسیدهای رزینی، ۲۰ درصد تربانتین و ۱۰ درصد آب است. گام رزین باقی مانده پس از عملیات تقطیر معمولاً حاوی ۹۰ درصد آبئتیک اسید است که شامل ۲۰ اتم کربن، ۳۰ اتم هیدروژن و ۲ اتم اکسیژن است. به این ترتیب میتوان گفت فرمول شیمیایی کالیفون گام رزین به شکل C۲۰H۳۰O۲ یا C۱۹H۲۹COOH نوشته میشود.
فروش کالیفون گام رزین اغلب به منظور ساخت انواع چسب، تعیین اندازهی کاغذ، تولید جوهرهای چاپ، لحیم کاری، ایجاد پوشش بر روی سطوح مختلف، ایجاد عایق در صنایع الکترونیکی، ساخت انواع لاستیک، تولید آدامس و همچنین تولید مواد شوینده صورت میگیرد. علاوه بر آن، کالیفون گام رزین در ساخت آرشه برای انواع ویولن، تولید کفشهای براق برای رقصندگان و ایجاد پوشش و بالا بردن اصطکاک در کف استودیوها و استیجهای مختلف به کار گرفته میشود.
رزین کالیفون یا گام رزین با به کارگیری مستقیم کالیفون خامِ حاوی روغن که از درختان مخروطی استخراج میشود، به دست میآید. کالیفونِ خام روغنی با بخار تقطیر شده و پس از جداسازی ناخالصیهای آن به گام رزین (Gum Rosin) تبدیل میشود. تولید گام رزین به این روش، عمدتاً در چین مرسوم است.
کالیفون روغنی مایع به وسیلهی شستوشو، هیدرولیز اسیدی، جداسازی روغن از آب، خشک کردن و آبگیری، پیش گرم کردن، تجزیه در خلاء، با استفاده از روغن شناور خام روی سطح مایع زباله تولید شده از خمیر چوب سولفیت به عنوان ماده خام به دست میآید.
کالیفون چوبی از کندهی کاج، ریشه کاج، تکه های چوب کاج و سایر مواد خام تهیه میشود. پس از خرد کردن، غربالگری، استخراج با حلالهایی مانند بنزین، استخراج، رسوب، رنگزدایی، تبخیر و بازیابی حلال، محصول به روش تفکیک به دست خواهد آمد. همچنین پس از استری کردن کالیفون چوبی هیدروژنه شده و پنتا اریتریتول توسط بخار آب، صمغ به دست آمده تصفیه خواهد شد.
در این بخش قصد داریم نگاهی دقیقتر به کاربردهای صنعتی کالیفون گام رزین داشته باشیم:
عمدهترین کاربرد کالیفون گام رزین در صنایع غذایی، اشتقاق رزین هیدروژنه از گام رزین میباشد. از رزین هیدروژنه نیز برای تولید انواع آدامس و ایجاد خاصیت چسبندگی استفاده میشود.
به دلیل قابلیت انحلال پذیری بالا در موادی همچون الکل، بنزین، تربانتین، تینر و سایر حلالهای آلی، دارای کاربردهای متعددی در صنعت رنگ سازی است. گام رزین همواره پیش از استفاده توسط روغنهای خشک شوندهای مانند روغن چوب چینی یا همان روغن تانگ (Tung Oil) تصفیه شده و سپس به منظور تولید رنگهای لاکی با حلالی به شدت فرّار ترکیب میشود.
کالیفون گام رزین همچنین نقشی اساسی در تولید رنگهایی که در پوشش جادهها به کار میرود، مورد استفاده میگیرد. برای تولید چنین رنگهایی ابتدا گام رزین را به رزین مالفیک استر یا رزین پلیمری تبدیل میکنند و سپس، از این ماده به منظور ساخت پوشش ترموپلاستیک جهت نصب علایم جادهای بهره میبرند.
کاربرد کالیفون یا گام رزین در صنایع فلزی عمدتاً به استفاده از آن در جوشکاری و پرداخت فلز برمیگردد. کالیفون گام رزین نوعی اسید ملایم است که میتواند پوستهی اکسید شده بر روی سطوح فلزی را از بین ببرد. به همین دلیل بسیاری از عاملهای لحیمکاری یا جوشکاری فلزات از رزین تشکیل شدهاند.
در صنایع ساختمانی از کالیفون یا گام رزین به منظور هوادهی بتن یا به عنوان چسب برای چسباندن انواع کاشی و سرامیک استفاده میشود.
کالیفون گام رزین عمدتاً به عنوان حامل رنگ عمل میکند و چسبندگی رنگ در جوهرهای چاپ را افزایش دهد. به منظور استفاده از کالیفون یا گام رزین در تولید جوهر چاپ، ابتدا آن را به فنولیک رزین تبدیل میکنند که دمای نرم شدن آن به ۱۶۰ تا ۱۷۵ درجهی سانتیگراد میرسد. علاوه بر آن، به منظور تولید جوهرهای چاپ ویژه، میتوان از کالیفون پلیمریزه شده بهره برد.
در صورت تبدیل کردن گام رزین به ابیتیل آمین استات، میتوان از این ماده برای از بین بردن جلبکها، کپکها، باکتریها، نرمتنان و سایر آفات استفاده نمود.
یکی از بیشترین کاربردهای کالیفون یا گام رزین، در تولید انواع چسب و درزگیر میباشد. در بسیاری از چسبهای حرارتی، چسبهای حساس به فشار و چسبهای لاستیکی، گام رزین جزء مواد تشکیل دهندهی اصلی آنها است. استفاده از رزین در تولید انواع چسب اغلب به دلیل افزایش پلاستیسیته، ویسکوزیته و بالا بردن استحکام و انسجام چسب است.
رزین اغلب به عنوان نوعی عایق در صنعت تجهیزات الکتریکی استفاده میشود و کشور چین، مدتهاست که از خواص کالیفون گام رزین برای ایجاد عایق در ساخت انواع کابل بهره میبرد.
در صنعت کاغذسازی معمولاً از رزین به عنوان عاملی برای آهاردهی (Sizing Agent) استفاده میشود. استفاده ازکالیفون در تولید کاغذ، میتواند از پخش شدن جوهر چاپ بر روی کاغذ جلوگیری نماید و همچنین استحکام و صافی کاغذ را بهبود بخشد. کالیفون همچنین موجب افزایش خاصیت ضد سایشی در کاغذ میشود.
در صنعت تولید لاستیک، از گام رزین به عنوان مادهای نرم کننده استفاده میشود. استفاده از رزین در تولید لاستیک میتواند استحکام، مقاومت در برابر حرارت، انعطاف پذیری و خاصیت ضد سایش لاستیک را افزایش دهد. علاوه بر آن، میتوان از رزین به عنوان پخش کننده و امولوسیون کنندهی مواد اولیهی لاستیک نیز استفاده کرد. طبق آمار موجود، از دههی هفتاد میلادی تا کنون، حدود ۲۰ درصد از کل تولید سالانهی کالیفون در صنعت لاستیک سازی استفاده شده است.
در سال ۲۰۲۲ ارزش بازار کالیفون یا گام رزین حدود ۱.۴۷ میلیارد دلار گزارش شده است و پیشبینی میشود این رقم در سال ۲۰۳۰ به ۲.۶ میلیارد دلار برسد. گام رزین مادهای آلی است که با نامهای متعددی همچون کالیفونی، رُزین، رزین چوب، رزین کاج، کالیفونیوم، گام رزین چینی یا گام رزین برزیلی نیز شناخته میشود.
گام رزین که عمدتاً از چوب و صمغ درخت کاج به دست میآید، به دلیل خواص ویژهای که دارد، کاربردهای متعدد و متنوعی در صنایع گوناگون پیدا کرده است که باعث شده این ماده طی دهههای اخیر به یکی از پرکاربردترین و پر فروشترین مواد تجاری در سراسر جهان تبدیل شود.
کالیفون مادهای با قابلیت اشتعال بالا و سمی است و نباید در مجاورت شعلهی آتش قرار گیرد. استشمام دود حاصل از سوختن کالیفون میتواند موجب نفس تنگی و سرفههای شدید شود که برای مقابله با آن باید از ماسک تنفس استفاده نمود. به دلیل خواص سمی موجود در گام رزین، حین کار با آن باید از دستکش و لباس محافظ استفاده کرد.
همچنین استفاده از عینک محافظ برای جلوگیری از تماس ذرات رزین با چشم توصیه میشود. در حین استفاده از گام رزین باید از خوردن، آشامیدن و استعمال دخانیات پرهیز نمود. کالیفون در مجاورت هوا به سرعت اکسید میشود، به همین دلیل باید آن را در ظروف سرپوشیده و ایزوله نگه داشت.
بیش از ۴۰۰ مورد استفاده از کالیفون گام رزین و مشتقات آن در صنایع مختلف ثبت شده است. اما کاربرد عمدهی این ماده در ساخت صابون، صابونهای فولاد ضدزنگ، تولید رنگهای لاکی، جوهر چاپ، مواد مورد نیاز برای جوشکاری، مواد مورد نیاز برای عایقبندی تجهیزات الکتریک، عاملی برای آهاردهی کاغذ، نرم کننده، و تولید انواع تایر و لاستیک میباشد. علاوه بر آن از برخی مشتقات غیر سمی کالیفون نیز در تولید مواد غذایی از جمله تولید انواع آدامس استفاده میشود.
شاید بتوان قیمت بالای کالیفون یا گام رزین نسبت به سایر رزینهای مصنوعی را به عنوان یکی از معایب آن ذکر کرد. همچنین طبیعی بودن این نوع رزین میتواند موجب نوسانات قیمت آن در بازار نیز بشود چرا که قیمت نهایی این محصول به عواملی همچون آب و هوا، سلامتی درختان بستگی دارد و ممکن است تامین و عرضهی این محصول را با مشکل مواجه کند. از دیگر معایب کالیفون گام رزین میتوان به تغییر رنگ آن در گذر زمان نیز اشاره کرد که میتواند بر روی شکل ظاهری محصولاتی که گام رزین در ساخت آنها استفاده شده، اثر منفی بگذارد.
به منظور بهبود پایداری گام رزین، بهبود خواص فیزیکی آن، گسترش دامنهی استفاده از این ماده، معمولاً ساختار کالیفون را پیش از استفاده اصلاح کرده یا مشتقاتی را از آن استخراج میکنند. رایجترین مشتقات گام رزین در سالهای اخیر کالیفون هیدروژنه، کالیفون پلیمریزه شده، کالیفون مالئیک، استر رزین، کالیفون کلردار، رزین الکل، پلی استر غیر اشباع اصلاح شده با رزین، رزین فنولی اصلاح شده میباشند.
گام رزین بسته به روش تولید و عملآوری آن ممکن است در هنگام فروش اشکال متفاوتی داشته باشد. شما عزیزان میتوانید به منظور کسب اطلاعات بیشتر دربارهی کالیفون گام رزین یا استعلام قیمت و همچنین ثبت سفارش اینترنتی، با کارشناسان ما در مجموعهی اَوِسینا شیمی تماس حاصل نمایید.